Vorige week werd duidelijk dat een regeling om medewerkers van startups en scale ups op een aantrekkelijke manier uit te kunnen betalen in aandelenopties en ze zo te laten delen in de winst van het bedrijf, er voorlopig toch niet komt. Een enorme gemiste kans, zo stellen Techleap.nl, de Dutch Startup Association en 23 Nederlandse founders en investeerders.
Nederlandse startups leveren meer dan 130.000 banen op en groeien - ondanks corona - bijna 8% per jaar. Daarbij zien we dat oud-medewerkers van succesvolle bedrijven, op bijvoorbeeld het gebied van klimaat of zorg, zelf hun eigen bedrijf beginnen of weer investeren in andere bedrijven. Daarvoor is een goed systeem van medewerkersparticipatie onontbeerlijk, zodat winsten breder worden verdeeld dan alleen voor de oprichters en investeerders. Maar om deze koers vol te houden, voor meer werk te zorgen, om te zorgen dat de groei zich vertaalt in brede welvaart en om maatschappelijke uitdagingen aan te gaan, kunnen we niet stil blijven zitten. De internationale concurrentie is zeer stevig en Nederland loopt soms op verschillende terreinen erg achter. Bovenal op medewerkersparticipatie: onze regelingen daarvoor - of beter het gebrek eraan - doen ons onderaan alle lijstjes bungelen en maken het moeilijk om het nodige talent aan te trekken en alle medewerkers van beginnende en groeiende bedrijven - scale ups - te belonen.
Dutch Startup Association, Techleap.nl en veel van de ondertekenaars van deze oproep hebben het al vaak gezegd: regel snel een effectieve en aantrekkelijke regeling voor medewerkersparticipatie die Nederland concurrerend houdt.
Helaas zien we dat in Den Haag niet dezelfde urgentie wordt gevoeld. Een nieuwe wet waarin een aantrekkelijker aandelenoptieregeling voor start- en scaleups werd geïntroduceerd komt er voorlopig toch niet. Het voorstel hield in dat het heffingsmoment voor belasting over aandelenopties werd verplaatst: een nuttige en noodzakelijke eerste stap. Tijdens het debat in de Tweede Kamer waren te veel partijen kritisch en kondigde de staatssecretaris uitstel aan. Een enorme gemiste kans.
In het voorstel was geregeld dat werknemers meer keuzevrijheid kregen over het moment waarop ze belasting over aandelenopties betalen. Nu nog leidt het investeren via aandelenopties nog te vaak tot liquiditeitsproblemen: de werknemer wordt geacht meteen belasting te betalen over de waardestijging, terwijl de aandelen nog niet verhandelbaar zijn. Met name beginnende bedrijven en ondernemers maken gebruik van aandelenopties, omdat zij op salarisgebied niet kunnen concurreren met grote, gevestigde partijen. Door deze aanpassing van medewerkersparticipatie in de vorm van aandelenopties zou Nederland tegemoet komen aan start- en scaleups en beter aansluiten bij de internationale fiscale behandeling van aandelenopties, wat de concurrentiepositie van Nederland zou verbeteren. Eerder al riepen prominenten uit de startupsector in het FD op om deelname aan startups aantrekkelijker te maken voor techtalent. Bovendien concludeerde de Universiteit Utrecht dat meer inzet op medewerkersparticipatie zorgt voor een gelijkwaardiger vermogensverdeling, naast de evidente stimulans voor ondernemerschap. In de tussentijd groeit de internationale achterstand van Nederlandse start- en scaleups alleen maar verder; zo groeit in Nederland slechts 16% van de startups door naar succesvolle scaleup, tegenover bijvoorbeeld 51% (!) in de VS. Één van de belangrijkste knelpunten voor de groei van deze bedrijven is het gebrek aan talent, en voor het aantrekken en behouden van talent is medewerkersparticipatie bewezen een onmisbaar en zeer effectief instrument.
Onze oproep aan politiek en overheid: erken de noodzaak én mogelijkheden van medewerkersparticipatie, toon ambitie en durf actie te ondernemen. Zorg ervoor dat in elk geval het heffingsmoment bij aandelenopties snel wordt verbeterd, voor medewerkers van start- & scaleups, innovatief MKB én sterk groeiende ondernemingen. Een aantrekkelijker systeem van medewerkersparticipatie leidt niet alleen tot meer innovatieve ondernemingen, maar ook tot spreiding van de winsten over meer mensen: eigenaren, investeerders én medewerkers. Hoognodig om Nederland internationaal competitief te houden en om uitdagingen rondom klimaat, energie, verdienvermogen en kansengelijkheid het hoofd te bieden.
Ondertekenaars oproep:
- Lucien Burm, Dutch Startup Association
- Christina Caljé, Autheos
- Joost Diepenmaat, Moneybird
- Quinten Selhorst, Felyx
- Maaike Doyer, Epic Angels
- Constantijn van Oranje, TechLeap
- Robert Gaal, Quest
- Daniel Gebler, Picnic
- Stef van Grieken, Cradle
- Judith Huisman, MeetingSelect
- Salar al Khafaji, Terraform
- Holly Habstritt, Duck Duck Go
- Micha Hernandez van Leuffen, Fiberplane
- Sanne Manders, Flexport
- Janneke Niessen, Capital T
- Jelle Pol, Dusk Network
- Renato Valdes Olmos, Grammarly
- Hoang Pham, Mollie
- Michiel Roodenburg, Crisp
- Jan-Joost Rueb, eBuddy
- Willemijn Schneyder-Valbracht, Swipeguide
- Paul Veugen, Detail
- Steven van Wel, Walter
- Michiel Stokman & Colin Groos, BOTS